Public Relations i propaganda - definicje, zasady działania

Public Relations i propagandaPublic Relations przeciętnemu Polakowi kojarzy się z czymś, co kształtuje stosunki publiczne danego podmiotu z jego otoczeniem. Zastanówmy się jednak, czego dotyczy PR i jak to działa? Public Relations dotyczy głównie sposób wzajemnego oddziaływania jednostek, organizacji, a także innych podmiotów.

Public Relations

Cytując książkę Sama Blacka pod tytułem "Public Relations", można stwierdzić, że: "filozofia public relations jest prosta. Zakłada ona, że wyznaczone cele znacznie łatwiej osiąga się przy społecznym zrozumieniu i wsparciu niż przy sprzeciwie lub obojętności. Istotę public relations można określić za pomocą kilku słów. Są to: reputacja, odzew społeczny, wiarygodność, zaufanie, harmonia i poszukiwanie wzajemnego zrozumienia opartego na prawdziwej i pełnej informacji”. Działanie w ramach PR jeśli chodzi o administrację obejmują tworzenie i podtrzymywanie komunikacji, która jest oparta na pełnej informacji, a także zapobieganie konfliktom i nieporozumieniom, promowanie wzajemnego szacunku i społecznej odpowiedzialności, uzgadnianie interesów prywatnych i publicznych, czy promowanie dobrej opinii wśród obywateli.

W obszarze postępowania administracyjnego bardzo ważnym elementem jest stosowanie przez organ prowadzący postępowania zasad ogólnych. S. Rozmaryn zdefiniował te zasady, pisząc, że: „przepisy wyjęte niejako przed nawias, więc wspólne dla całości postępowania administracyjnego. Są to zasady, które mają obowiązywać we wszystkich studiach postępowania, stanowiąc wytyczną dla wszystkich przepisów kodeksu. Cechą charakterystyczną tych zasad ogólnych jest więc to, że (…) znajdują one z reguły współzastosowanie wraz z każdym przepisem kodeksu.”

M. Szubiakowski podkreślił z kolei, że źródłem szczególnej roli zasad ogólnych jest cel ich wprowadzenia. Celem tym jest określenie nadrzędnych wartości, które powinny być respektowany w toku postępowania. Wśród kilkunastu ogólnych zasad w obszarze public relations szczególne znaczenie mają te, które bezpośrednio wpływają na wizerunek organu administracji publicznej, ponieważ są związane z bezpośrednią komunikacją ze stroną postępowania.

Regułą naczelną jest zasada demokratycznego państwa prawnego, która umożliwia prawo do procesu, zasada praworządności, która zobowiązuje organy administracji publicznej do działania na podstawie i w granicach państwa, zasada ogólna, z której wynika konieczność praworządnego i sprawiedliwego prowadzenia postępowania i rozstrzygnięcia sprawy przez organ administracji publicznej, czy zasada prawdy obiektywnej, która nakłada na organ obowiązek podejmowanie wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, zasada uwzględniania z urzędu interesu społecznego i słusznego interesu obywateli, zobowiązująca organ do "wyważenia" tych interesów, zasada udzielania informacji, która nakładana na organ obowiązek należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych oraz prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich prawo oraz obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego, zasada czynnego udziału stron w postępowaniu, mówiąca o tym, że organ jest zobowiązany zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania.

Na korzystny wizerunek organu administracji publicznej wpływa także realizacja zasady szybkości i prostoty postępowania. Nakazuje one organom administracji publicznej działać wnikliwie i szybko, posługując się najprostszymi środkami prowadzącymi do załatwienia sprawy. Zasada dwuinstancyjności ma także ogromne znaczenie w związku z możliwością popełnienia błędów przez organ. Umożliwia ona odwołanie się poprzez instytucję od decyzji i zażalenia na postanowienie, stwarza także możliwość wyeliminowania z obrotu prawnego wadliwych nieostatecznych rozstrzygnięć organu administracji publicznej. Zasada trwałości decyzji administracyjnych jest z kolei gwarancją stabilności rozstrzygnięć organu administracji publicznej. Decyzje ostateczne są trwałe.

Propaganda

Zasady propagandy mają uwarunkowania obiektywne oraz wynikają z poznania praw i prawidłowości kształtowania świadomości społecznej, opinii publicznej, rozwoju masowych zdarzeń społecznych, czy potrzeb efektywnego działania. Zasady te powinny odzwierciedlać najbardziej istotne, obiektywne, niezbędne strony procesu oddziaływania propagandowego. Ogólnie mówiąc jako zasady powinniśmy pojmować najbardziej ogólnie twierdzenie, które określa charakter wymagań pod postacią reguł postępowania, które stanowią nieodzowny warunek skutecznego oddziaływania propagandowego. Równocześnie stanowią one także normy postępowania, określane przez ogólnie prawidłowości, środki, a także warunki osiągania zamierzonych celów.

Zasady działania propagand dzielą się na:

1. Zasady sugestywnego oddziaływania - stosowanie sugestii w technikach propagandowych jest różnie rozumiane. Niektórzy autorzy twierdzą, że głównym środkiem zmierzającym do kształtowania pożądanych postaw, jaki stosuje propaganda, jest sugestia, jest co najmniej dyskusyjne. Sugestia staje się efektywną metodą w propagandzie pod warunkiem, że zastosują ją, wykorzysta się odpowiednią aparaturę naukową. Sugestywność komunikatu propagandowego może występować zarówno w jego treści jak i formie, względnie w obu składnikach jednocześnie. Zdaniem autora zasada sugestii w propagandzie, może być realizowana przez nadawcę komunikatu propagandowego zgodnie z dokonanym przez niego wyborem treści, bądź formy.

2. Zasada szybkości działania propagandowego - o efektywności działań propagandowych zazwyczaj decyduje szybkość zarówno działania i reakcji na zaistniałe zjawiska, a także interpretacji wydarzeń. Jest tak dlatego, że pierwsza wersja informacji zwraca na siebie natychmiast uwagę i zazwyczaj utrwala się jako prawdziwa, zapadając w pamięć. Badacz tego aspektu propagandy F. H. Lund twierdzi, że końcowa postawa ma w sobie większe lub mniejsze zmiany w kierunku poleconym przez przekaz eksponowany jako pierwszy. Psychologiczne uzasadnienie prawa pierwszeństwa wynika stąd, że pierwsze wiadomości i interpretacje powodują odpowiedni stosunek odbiorcy do problemu i kształtują poglądy na problem. Dlatego też we współczesnych warunkach społecznych i politycznych o powodzeniu i wpływie kształtowania stosunku jednostek i zbiorowości do otaczającej rzeczywiści politycznej decyduje szybkość działania, niezależnie od jego treści.

3. Zasada wykorzystywania aktualnych wydarzeń - wynikiem przestrzegania danej zasady, jest szybsze i bardziej efektywne dotarcie do świadomości odbiorców za pomocą zaspokajania ich aktualnych zainteresowań, ponieważ w istniejącym nawale informacji propaganda powinna wykorzystywać te spośród nich, które są dla odbiorców ważne i wyraźnie uświadomione. Zdaniem autora, zasada wykorzystywania aktualnych wydarzeń w działalności propagandowej ma istotne znacznie praktycznie, ponieważ jej realizacja jest uzależnione od stylu pracy struktur propagandy, ich operatywności oraz samodzielności, co prowadzi do zwiększenia atrakcyjności i skuteczności jej form oddziaływania.

4. Zasada odpowiedniej interpretacji faktów - w praktyce propagandowej uważa się, że przeciętny odbiorca propagandy nie zawsze może dostrzec zdarzenie na tle ogólnym, określić jego powiązania, znaczenie oraz przewidzieć konsekwencje. Zazwyczaj odbiorcy propagandy chętnie przyjmują do wiadomości fakty, które są odpowiednio przeanalizowane i zinterpretowane. Zadaniem propagandy jest dostarczenie odbiorcom właściwiej interpretacji faktów, czyli zgodnej z ustalonymi kierunkami oddziaływania, w tym zgodności z prawdą.

5. Zasada pełnego zaspokajania potrzeb informacyjnych - jednym z zadań propagandy jest dostarczenie odbiorcom odpowiednich informacji, których na chwilę obecną potrzebują, a także zaspokajać ich potrzeby w dziedzinie informacji publicznej. Sytuację komplikuje jednak fakt, że ilość informacji społecznie niezbędnych dla informacji stale rośnie i ten trend jest obecnie trwały. Zasada maksymalnego informowania w procesie oddziaływania propagandowego może być realizowana za pomocą intensyfikacji wykorzystania środków masowego informowania dla celów propagandy. Pełniejszą realizację zasady maksymalnego informowania upatruje się w odpowiednio sprawnym wykorzystaniu poziomów informacyjnych. Zaś zasada pełnego zaspokajania potrzeb informacji jest jedną z podstawowych psychologicznych zasad propagandy. W znacznej mierze od jej realizacji zależy efektywność działania propagandowego.

6. Zasada indywidualizacji działania propagandowego - ta zasada w propagandzie stanowi podstawowy wymóg działania, ponieważ treść sposób argumentacji oraz forma komunikatu propagandowego, powinny być dostosowane do średniego poziomu adresatów, do których jest on kierowany. Tylko i wyłącznie taka konstrukcja jest w stanie zapewnić pożądaną percepcję komunikatu i uczynić go skutecznym.

7. Zasada planowości - powinna być oparta na poprawnej organizacji tej działalności, na sprawnym nią kierowaniu, wyraźnym ustalaniu celów, metod, środków, kontroli i możliwości, kontrolowania wywołania reakcji. Planowość powinna zapewnić przede wszystkim spójność poczynań propagandowych, prowadzonych w toku tej samej akcji za pomocą różnych środków. Powinna także zapewnić zastosowanie właściwego apelu do właściwego audytorium w należyty sposób, a także we właściwym czasie.

Z zasady planowości możemy wyróżnić także:

  • zasada wytrwałości - wynika ze swojego uporu w trakcie realizacji zaprogramowanych przedsięwzięć bez względu na napotykane przeciwności.
  • zasada stopniowości - każe ona regulować nasilanie akcji nie tylko w oparciu o ustalenie planu, ale także w zależności od rozwoju sytuacji, realnych potrzeb oraz możliwości.
  • zasada wielopłaszczyznowości - jest stosowaniem pewnych elementów równoczesności działania różnymi środkami w tym samym celu, jak również w nieszablonowym powtarzaniu głośnych treści komunikatu.

8. Zasada umiaru - nakazuje liczyć się z granicą percepcji odbiorców. Zasada umiaru obowiązuje nie tylko w stosunku do treści, ale także do formy komunikatu.

J. Kosiński w odniesieniu do socjotechnicznych zasad skuteczności propagandy publicznej, jako pierwszą i podstawową wymienił zasadę prawdziwości. Potem są zasada masowości, zasada długotrwałości działania, zasada informacji pożądanej, zasada emocjonalnego pobudzenia, zasada operowania pojęciami zrozumiałymi dla społeczeństwa, zasada specjalizacji, zasada niestosowania kopki nad i.

Komentarze