Wynajmowanie mieszkania lub domu jest dziś coraz bardziej popularne i wypiera ideę zakupu nieruchomości. Wiąże się to z panującymi w Polsce zmianami społecznymi oraz coraz większą świadomością i znajomością praw rządzących tym rynkiem. I chociaż najemców jest coraz więcej, to prawa lokatora pozostają od pewnego czasu bez zmian. Warto się z nimi zapoznać i wiedzieć, co najmobiorca może a czego nie, by nie zostać przez najmodawcę wykorzystanym. Często mamy do czynienia z tarciami między uczestnikami umowy najmu, a znajomość prawa w takim przypadku jest bardzo pomocna i często pomaga zażegnać konflikt na korzyść najemcy.
Ustawa o ochronie praw lokatorów
Prawa lokatora znajdziemy w tzw. ustawie o ochronie praw lokatorów z 21 czerwca 2001 r. oraz Kodeksie Cywilnym. Te 2 instytucje prawne regulują dokładny zakres obowiązków oraz praw najemcy (czyli tego który, będzie w lokalu zamieszkiwał) i wynajmującego (tego, który lokal udostępnia). Wszelkie spory związane właśnie z tym, co w ten zakres wchodzi, powinny być rozpatrywane na gruncie zapisów w ww. aktach prawnych.
Warto zauważyć, że ważną podczas toczenia takich sporów jest również umowa najmu oraz regulamin użytkowania lokalu. Te dwa dokumenty, które podpisaliśmy z najmodawcą, również są prawnie wiążące. O ile zapisy w umowie czy też regulaminie nie są niezgodne z wyższą instancją prawa, jaką jest właśnie Kodeks Cywilny, uważa się je za równie ważne. Tak więc w przypadku spraw niejasnych, odwoływać się musimy zarówno do ustaleń prawa polskiego, jak i do ustaleń wynikających z porozumienia z wynajmującym.
Prawa i obowiązki
Najemca jako osoba użytkująca lokal posiada zarówno z tego tytułu obowiązki jak i prawa. Jak wspomnieliśmy wcześniej, wynikają one z zapisów w umowie, regulaminu użytkowania oraz ogólnych ustaleń prawnych. Dotrzymując swojej części obowiązków, mamy większą szansę do uniknięcia niepotrzebnych tarć z wynajmującym. Z kolei znając swoje prawa, możemy uchronić się przed nieuczciwym wykorzystaniem z jego strony.
Obowiązki najemcy
Pierwszym z obowiązków jest oczywiście płacenie zawartych w umowie kwot w ustalonym wcześniej terminie. Jeżeli spóźniamy się z zapłatą, najmodawca ma możliwość wszczęcia odpowiedniego postępowania w celu ściągnięcia zalegających należności. Niepłacenie w terminie może mieć również konsekwencje w postaci dodatkowych opłat lub odsetek.
Jako użytkownik lokalu zobowiązani jesteśmy również do utrzymywania go w odpowiednich warunkach, tj. stanie technicznym oraz sanitarno-higienicznym. W praktyce oznacza to przestrzeganie porządku domowego oraz użytkowanie wszystkich obiektów w lokalu zgodnie z ich przeznaczeniem. Warto również zaznaczyć, że najemca może eksploatować lokal tylko i wyłącznie w taki sposób, w jaki to określa umowa. Czyli jeżeli w umowie jest jasno określone, że najmobiorcy nie wolno używać jednego z pomieszczeń, to oczywiście należy się tego ustalenia trzymać.
Prawa lokatora
Jako najemca mamy oczywiście także swoje prawa. Podstawowym jest prawo do użytkowania lokalu w takim stanie, w jakim go zastaliśmy podczas zawarcia umowy. Mamy na myśli tutaj sytuację, w której np. wynajmujący nagle zmienia umeblowanie pomieszczeń bądź pojawia się pewna usterka, która choćby utrudnia użytkowanie lokalu. W takich sytuacjach należy pamiętać, że lokal musi być w takim stanie, w jakim był w dniu zawarcia umowy.
Tak więc do przemeblowania dojść może tylko po konsultacji wynajmującego z najemcą. Jeśli zaś chodzi o usterki, to i ile wynikają one ze standardowego użytkowania lokalu, to wynajmujący musi pokryć koszty i jak najszybciej przywrócić lokal do jego poprzedniego stanu. Najemca nie powinien podejmować się samemu żadnych napraw ani zatajać usterek przed wynajmującym, bo w takim przypadku obowiązek opłacenia napraw przejdzie na niego wraz z odpowiedzialnością.
Jednym również z ważnych praw lokatora jest roszczenie do obniżenia czynszu lub wypowiedzenia umowy. Jeżeli lokal nie nadaje się do użytkowania bądź ta możliwość jest mocno ograniczona przez wady, lokator może żądać natychmiastowego obniżenia opłat lub nawet wypowiedzieć umowę bez dotrzymania okresu wypowiedzenia i innych warunków wynikających z zapisów w umowie.
Czego lokator robić nie może?
Najemca ma swoje prawa i obowiązki, ale są również pewne zakazy. Jako lokator nie możemy dokonywać żadnych zmian, w tym takich, które traktujemy jako "ulepszenie". Jakichkolwiek modernizacji dokonać możemy tylko i wyłącznie po wcześniejszym ustaleniu tego z wynajmującym.
Lokator również nie może dokonać czegoś, co nazywa się "podnajmem" lub "użyczeniem nieruchomości". Z umowy zawartej z wynajmującym wynika, że najemca ma prawo do użytkowania lokalu, jednak nie oznacza to, że może tego prawa dowolnie użyczać. Nie ma znaczenia w tym przypadku, czy mowa tu o bezpłatnym użytkowaniu czy też opłacanym.
Ostatnią wartą zaznaczenia rzeczą jest to, że lokator nie może żądać od wynajmującego opłacenia napraw, jeżeli usterka wynika z niewłaściwego użytkowania obiektu. Tak więc, jeżeli używamy czegoś niezgodnie z tego przeznaczeniem i w efekcie pojawi się defekt, płacić za jego usunięcie będziemy sami.
Prawa lokatora są bardzo przychylne najemcom, ale niestety większość z nich nawet ich nie zna. Warto przed podpisaniem umowy przeanalizować jej treść oraz sprawdzić, czy nie ogranicza naszych praw bądź nie jest po prostu nieuczciwa. Dobrze jest zawsze znać swoje prawa i umieć z nich korzystać.
Autor: www.smadwokaci.pl.
Komentarze