Konwergencja korporacyjna jest jedną z dwóch odmian konwergencji ekonomicznej (drugą jest konwergencja rynkowa i regulacyjna). Konwergencja korporacyjna polega na "zbieżności interesów i integracji przedsiębiorstw należących do rynków: medialnego, informatycznego, telekomunikacyjnego i rozrywkowego".
Konwergencja ta zakłada łączenie i przejmowanie przedsiębiorstw oraz powstawanie nowych podmiotów z branży telekomunikacyjnej, informatycznej i medialnej. W ramach konwergencji korporacyjnej wyróżnia się: konwergencję właścicielską polegającą na koncentracji kapitału, tworzeniu konsorcjów i strategicznych związków; oraz konwergencję organizacyjną opartą na współpracy początkowo niezależnych podmiotów (promocja krzyżowa, wymiana zawartości).
Przykładem promocji krzyżowej może być sytuacja wspólnej i wzajemnej promocji współpracujących marek produktów, czy odsyłanie w programie telewizyjnym do pogłębionej analizy poruszanego problemu w gazecie czy czasopiśmie. Obok konwergencji właścicielskiej i organizacyjnej w skład konwergencji korporacyjnej wchodzi także konwergencja taktyczna, która bazuje na promocji krzyżowej, wymianie zawartości i powiększaniu zyskowności. J. Beliczyński wspomina jeszcze o "konwergencji przemysłowej" - czyli "fuzji przedsiębiorstw, działających w różnych dotąd branżach, po to by zakresem działania jednego konglomeratu objąć integrujące się technologie a także produkcję sprzętu koniecznego do stworzenia sieci i odbioru zawartości medialnej" oraz o "konwergencji rynków" która dokonuje się "poprzez powstanie usług nowego typu oraz nowych powiązań między różnymi partnerami w dostarczaniu tych usług konsumentom".
Przykładem konwergencji przedsiębiorstw, jako jednej z odmian konwergencji korporacyjnej jest ścisła współpraca i łączenie się przedsiębiorstw medialnych z fonograficznymi, studiami filmowymi, komputerowymi, telekomunikacyjnymi i operatorami kablowymi. To właśnie w zjawisku konwergencji - jak mówi T. Kulisiewicz - dostrzegają szansę na powstrzymanie spadku dochodów dotychczasowi operatorzy telefonii stacjonarnej, która stopniowo traci swoje udziały w rynku.
Innym obliczem konwergencji jest dywersyfikacja. Strategia dywersyfikacji oznacza wprowadzenie nowych produktów i ich sprzedaż na nowych rynkach. Wymaga od firmy nowych technologii, metod działania i kwalifikacji. Wyróżnia się następujące rodzaje dywersyfikacji:
- Horyzontalna - rozszerzenie dotychczasowego asortymentu o nowe produkty i usługi, ale należące do tej samej branży, dążąc do zapewnienia efektów synergii technologicznej i rynkowej;
- Wertykalna - rozszerzenie działalności przedsiębiorstwa na inne fazy procesu technologicznego realizowanego przez daną firmę lub wychodzące poza przemysł, do którego należała firma;
- Koncentryczna - wyjście przedsiębiorstwa poza dotychczasowe branże, ale z zachowaniem więzi z dotychczasowym profilem działalności. Na rynku mediów oznacza to np. wchodzenie koncernów radiowych i telewizyjnych na rynek prasowy i na odwrót;
- Konglomeratowa - rozszerzenie zakresu funkcjonowania przedsiębiorstwa na zupełnie odmienne branże. Przykładem takiej dywersyfikacji jest przejęcie Legii Warszawa przez koncern medialny ITI.
W Polsce koncernami medialnymi, które realizują strategie konwergencyjne może być Grupa ITI oraz firmy związane z osobą Zygmunta Solorza - Żaka - właściciela Telewizji Polsat.
Wzajemna współpraca traktowana jest jednak jako związek strategiczny i chwilowy. W praktyce firmy zdają sobie sprawę, że prezentacja tej samej informacji tylko, że na różnych platformach zwiększa szansę na dotarcie do przemierzających się między platformami odbiorców, co może przekładać się bezpośrednio na stan konta. Dlatego też jesteśmy świadkami scalania rynku medialnego z innymi rynkami (telekomunikacyjnym, rozrywkowym i in.). Dowodem na to jest fakt, że widzów na całym świecie pasjonują te same formaty rozrywkowe typu "Idol" czy "Mam talent".
To właśnie ekonomiczny aspekt konwergencji jest zdaniem G. Murdocka i P. Goldinga kluczowy dla rozważań nad konwergencją. Ich zdaniem, główna dynamika konwergencji płynie nie z technologii, ale z ekonomii i pojawienie się wielofunkcyjnych urządzeń nie jest tutaj rzeczą najważniejszą. Murdock i Golding twierdzą również, że od drugiej połowy lat 70. XX wieku zmianie uległ krajobraz komunikacyjny za sprawą przyspieszonego procesu marketyzacji. Marketyzacja, zdaniem Murdocka i Goldinga jest interwencją zarówno instytucjonalną jak i ideologiczną i pociąga za sobą trzy odrębne procesy:
- Po pierwsze obszary wcześniej zajmowane przez instytucje sektora publicznego są kolonizowane przez korporacje prywatne, a wymogi zgodności ich działań z interesem publicznym zostają usunięte.
- Po drugie, podstawowymi miernikami, według których ocenia się wyniki wszystkich organizacji są rynkowe kryteria sukcesu (przychód i liczba klientów).
- Po trzecie, odbiorców mediów traktuje się przede wszystkim jako konsumentów, których najwyższym prawem jest spełnienie osobistych potrzeb.
Z drugiej strony nie można nie zauważyć zjawiska pewnego spadku zaufania do korporacji. Bardzo często utrzymywały one swą pozycję dzięki rozbudowanej strukturze - dziś jest ona niekiedy przekleństwem. Małe firmy, swobodnie korzystające z udogodnień jakie daje Internet są w stanie rywalizować z tzw. gigantami. Dzięki Internetowi są w stanie bez problemu kontaktować się z kontrahentami na całym świecie, nie potrzebują do tego celu ogromnego zaplecza globalnej korporacji - a przy tym nie muszą dźwigać ciężaru utrzymania, co gwarantuje im większą konkurencyjność.
Konwergencja na poziomie korporacji zakłada także integrację trzech sfer: technologii, biznesu i zarządzania. Wymusza zmianę kompetencji kadry zarządzającej, która musi znać się nie tylko na zarządzaniu, ale również na ekonomii i technicznych aspektach rozwiązań, proponowanych przez firmy. Technologia, biznes i zarządzanie nie mogą dłużej funkcjonować w próżni, jedno niezależnie od drugiego. Nie występują już nawet w roli równoprawnych partnerów, ale stanowią nierozerwalną całość.
Komentarze